Στην αντιπαράθεση με τον Πολάκη, ο δημοσιογράφος (του ΚΚΕ) Νίκος Μπογιόπουλος μεταξύ άλλων γράφει:
Κατ’ αρχάς να ξεκαθαρίσουμε δυο πράγματα.
Πρώτο: Ο Αριστερισμός είναι, όντως, η παιδική ασθένεια του κομμουνισμού. Του κομμουνισμού, όμως. Σε αντίθεση με τον ΠΑΣΟΚισμό. Που δεν είναι παρά η γεροντική πάθηση του πλέον εξωνημένου οπορτουνισμού.
Επειδή ο Λένιν κάτι είχε ακούσει για τους Κερένσκι (σσ: το μικρό όνομα του Κερένσκι ήταν «Αλέξανδρος»),τους πρώην, τους νυν και τους επόμενους Αλέξανδρους Κερένσκι, γι’ αυτό στον «Αριστερισμό», κάτω ακριβώς από το παράδειγμα με τους ληστές στο οποίο αναζητούν καταφύγιο οι Πολάκηδες, ο Λένιν φροντίζει να ξεκαθαρίζει τη διαφορά ανάμεσα σε αυτόν που δίνει τα λεφτά του στον ληστή για να σώσει τη ζωή του και σε αυτόν που αποτελεί συνένοχο του ληστή.
Γράφει ο Λένιν:
«Φανταστείτε πως το αυτοκίνητο σας το σταμάτησαν οπλισμένοι ληστές. τους δίνετε τα λεφτά, το διαβατήριο, το πιστόλι, το αυτοκίνητο σας. Έτσι γλιτώνετε από την ευχάριστη συντροφιά με τους ληστές. Εδώ υπάρχει αναμφισβήτητα συμβιβασμός: “Do ut des” («σου δίνω» τα λεφτά, το όπλο, το αυτοκίνητο, “για να μου δόσεις” τη δυνατότητα να φύγω σώος και άβλαβης). Είναι όμως δύσκολο να βρει κανείς άνθρωπο που να είναι στα καλά του και να λέει πως ένας παρόμοιος συμβιβασμός είναι “κατ’ αρχήν απαράδεκτος”, ή να θεωρεί το πρόσωπο που έκανε έναν τέτοιο συμβιβασμό συνένοχο των ληστών (…)».
Οι… λενινιστικές γνώσεις του Πολάκη σταματούν εκεί. Μιας, όμως, και κάπου θα το έχει καταχωνιασμένο το βιβλίο, ας κοιτάξει και την αμέσως επόμενη παράγραφο. Γιατί εκεί, στην ακριβώς επόμενη παράγραφο, ο Λένιν φροντίζει να κάνει τη διάκριση ανάμεσα στους συγγνωστούς και στους ασύγγνωστους συμβιβασμούς. Ανάμεσα στους παραδεκτούς και στους απαράδεκτους συμβιβασμούς.
Τονίζει, δηλαδή, ότι υπάρχουν αυτοί που κάνουν συμβιβασμούς για να γλιτώσουν από τους ληστές, αλλά υπάρχουν και οι άλλοι. Αυτοί που βαφτίζουν συμβιβασμό την προδοσία, που κορδακίζονται στην πασαρέλα της εξαπάτησης ξεφωνίζοντας την ίδια τους τη γύμνια. «Να τότε όλοι αυτοί οι κύριοι (που) ενεργούσαν σανσυνένοχοι των ληστών» σημειώνει ο Λένιν και συνεχίζει:
«Το συμπέρασμα είναι καθαρό: το να αρνιέσαι τους συμβιβασμούς “από άποψη αρχών”, το να αρνιέσαι γενικά οποιοδήποτε συμβιβασμό, αποτελεί παιδαριωδία, που είναι δύσκολο ακόμα και να την πάρει κανείς στα σοβαρά. Ο πολιτικός, που θέλει να είναι ωφέλιμος στο επαναστατικό προλεταριάτο, πρέπει να ξέρει να ξεχωρίζει τις συγκεκριμένες περιπτώσεις εκείνων ακριβώς των συμβιβασμών που είναι απαράδεκτοι, που εκφράζουν οπορτουνισμό και προδοσία, και να κατευθύνει όλη τη δύναμη της κριτικής του, όλη την αιχμή ενός αμείλικτου ξεσκεπάσματος κι ενός ανειρήνευτου πολέμου ενάντια σ’ αυτούς τους συγκεκριμένουςσυμβιβασμούς χωρίς να επιτρέπει στους πολύπειρους “καταφερτζήδες” σοσιαλιστές και στους κοινοβουλευτικούς ιησουΐτες να ξεφεύγουν και να ξεγλιστρούν από τις ευθύνες με πραγματείες για “συμβιβασμούς γενικά”.”»
«Αμείλικτο ξεσκέπασμα» και «ανειρήνευτο πόλεμο» λοιπόν. Αυτή είναι η συμβουλή του Λένιν. Έτσι πρέπει να αντιμετωπίζονται οι «καταφερτζήδες».Οι εκπρόσωποι του οπορτουνισμού και της προδοσίας. Αυτοί που επιδίδονται σε πραγματείες για «συμβιβασμούς γενικά» ώστε – συνεχίζει ο Λένιν – να «ξεφεύγουν από τις ευθύνες για την προδοσία που διέπραξαν, για το συμβιβασμό που έκαναν, ο οποίος είναι, τέτοιοςπου αποτελεί πραγματικά οπορτουνισμό, ατιμία και προδοσία του χειρίστου είδους».
Προσθέτει ο Λένιν:
«Υπάρχουν συμβιβασμοί και συμβιβασμοί. Πρέπει να ξέρεις να αναλύεις την κατάσταση και τους συγκεκριμένους όρους κάθε συμβιβασμού, ή κάθε ποικιλίας συμβιβασμών. Πρέπει να μάθεις να ξεχωρίζεις τον άνθρωπο που έδωσε στους ληστές λεφτά και όπλο για να περιορίσει το κακό που θα έκαναν οι ληστές και να διευκολύνει τη σύλληψη και την εκτέλεση τους, από τον άνθρωπο που δίνει στους ληστές λεφτά και όπλο για να πάρει μέρος στο μοίρασμα της λείας».
Και τρεις γραμμές παρακάτω, ο Λένιν επιμένει: Όποιος δεν κάνει αυτή τη διάκριση «θα ήταν απλούστατα τσαρλατάνος».
Για να έχουν, δε, οι αναγνώστες μια πλήρη εικόνα των «τσαρλατάνων» στους οποίους αναφερόταν ο Λένιν, έχουμε μια πρόταση στον Πολάκη. Το επόμενο βιβλίο του Λένιν που θα συστήσει να είναι το «Ένα βήμα μπρος, δυο βήματα πίσω»
Είναι εκεί που μεταξύ άλλων ο Λένιν περιγράφει τι πράγμα είναι ο «οπουρτουνισμός». Δηλαδή ο καιροσκοπισμός. Η τακτική του «άλλα λέω κι άλλα κάνω». Η πολιτική συμπεριφορά που προσπαθεί να κρύψει τις προθέσεις της αλλά και τις πράξεις της πίσω από μεγαλοστομίες και στρεψοδικίες. Γράφει:
«… δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ το χαρακτηριστικό γνώρισμα όλου του σύγχρονου οπορτουνισμού σ’ όλους τους τομείς: την αοριστία του, την ασάφειά του, το ασύλληπτό του. Ο οπορτουνιστής απ’ την ίδια του τη φύση, αποφεύγει πάντα να θέτει ένα ζήτημα συγκεκριμένα και σταράτα, αναζητά τη συνισταμένη, στριφογυρίζει σαν φίδι ανάμεσα σε δυο απόψεις που αλληλοαποκλείονται προσπαθώντας να είναι σύμφωνος και με τις δυο, τις διαφωνίες του τις συνοψίζει σε μικροτροποποιήσεις, αμφιβολίες, αθώους κι ευσεβείς πόθους κλπ»
Είναι προφανές τι μας λέει ο Λένιν: Ο οπορτουνισμός στερείται πολιτικών αρχών. Πράττει το «μαύρο» αλλά παριστάνει την «λευκή περιστερά». Μπορεί με ξεδιαντροπιά να αλλάζει φρασεολογία κατά το δοκούν. Σε συγκεκριμένες ιστορικές περιόδους αποτελεί χρήσιμο καθεστωτικό εργαλείο. Ένας από τους λόγους είναι κι αυτός: Ομιλεί σαν φορέας μιας δήθεν «αριστερής» πολιτικής την ώρα που εξοντώνει την κοινωνία προωθώντας τα συμφέροντα των καπιταλιστών.
Αν κι από αυτό το βιβλίο δεν καταλάβει τίποτα ο Πολάκης, τότε θα του συστήναμε να διαβάσει το άλλο έργο του Λένιν, το βιβλίο του για τον “αποστάτη Κάουτσκι”. Αλλά τώρα που το σκεφτόμαστε, αυτό θα ήταν χαμένος χρόνος για τον κύριο υπουργό. Οχι, δεν χρειάζεται να διαβάσετε τίποτα για τον “αποστάτη Κάουτσκι” κ.Πολάκη. Απλώς κοιταχτείτε στον καθρέφτη. Το ίδιο είναι.
