Ιωάννινα
Η 90χρονηΕσθήρ Κοέν είναι μια από τα ελάχιστα μέλη της εβραϊκής κοινότητας των Ιωαννίνων που γλίτωσε από το Αουσβιτς. Αυτή ζήτησε να συναντήσει κατά την επίσκεψή του στο μαρτυρικό χωριό Λιγκιάδες Ιωαννίνων ο γερμανός πρόεδρος Γιόαχιμ Γκάουκ.
Μετά από 70 ολόκληρα χρόνια τα φώτα της δημοσιότητας στράφηκαν πάνω της. «Μου είναι αδιάφορος ο πρόεδρος της Γερμανίας. Τι να του πω; Τι να μου πει; Πώς να του ξεδιπλώσω τον πόνο μου για να τον καταλάβει;», λέει η γιαγιά, πλέον, που έζησε από παιδί τις φρικαλεότητες των ναζί.
Η Εσθήρ Κοέν δεν μιλά, όμως, μόνο για τη θηριωδία των ναζί, αλλά και για τη συμπεριφορά των χριστιανών συντοπιτών της.
Η συγκλονιστική μαρτυρία της δημοσιοποιήθηκε από την Καθημερινή και το ΣΚΑΙ. Μιλώντας στο κανάλι το πρωί της Παρασκευής, λίγες ώρες πριν από τη συνάντηση με τον Γιόαχιμ Γκάουκ, η Εσθήρ Κοέν λέει:
«Μου είναι αδιάφορος ο πρόεδρος της Γερμανίας. Τι να του πω και τι να μου πει; Δεν μπορώ να του μιλήσω ελληνικά και να του ξεδιπλώσω τον πόνο μου για να τον καταλάβει. Όλα έχουν ειπωθεί. Αυτά που βιώσαμε εμείς, δεν μπορεί να τα καταλάβει. Δεν είναι δυνατόν να καταλάβει.
»Τι φταίξαμε; Ποιος ο λόγος; Μας ξεκλήρισαν. Μας πήραν από τα σπίτια μας σαν τσουβάλια, χειρότερα κι από ζώα, σε ένα μικρό βαγόνι 75 άτομα, μάνες με μωρά παιδιά. Η νύφη μου γεννούσε την ώρα που φθάναμε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης κι ο Γερμανός της έδωσε μια κλωτσιά κι εμένα με πέταξε έξω. Δεν ξέρω τι απέγινε. Δεν περιγράφονται αυτές οι εικόνες με λόγια» είπε.
Στην ερώτηση εάν η Ελλάδα πρέπει να επιμείνει στο ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων, η κυρία Κοέν σημείωσε: «Μας κοροϊδεύουν όλους. Μας κάνουν οικονομικό πόλεμο, γιατί μόνο η μικρή Ελλαδίτσα μπόρεσε και σταμάτησε για δύο ημέρες τη Γερμανία στον Γοργοπόταμο και έγινε η απόβαση στη Νορμαδία. Δεν θα μας το συγχωρέσουν ποτέ».
Η 90χρονη δεν περιγράφει μόνο τις τραγικές στιγμές από τα όσα έζησε στο Αουσβιτς, καθώς και τον τρόπο που γλίτωσε, αλλά και για τον τρόπο που συμπεριφέρθηκαν οι χριστιανοί συντοπίτες της.
«Οι γείτονες δεν τράβηξαν ούτε το κουρτινάκι»
«Όταν μας έβγαζαν από τα σπίτια μας και μας έσερναν στους δρόμους για να μας πάνε στην Γερμανία, δεν τράβηξε κανένας γείτονας ούτε το κουρτινάκι για να δει τι γίνεται» ανέφερε.
Η επιχείρηση πραγματοποιήθηκε τα ξημερώματα της 25ης Μαρτίου του 1944. Η ελληνική χωροφυλακή σε απόλυτη συνεργασία με τη Γκεστάπο άδειασε την εβραϊκή γειτονιά των Ιωαννίνων και στοίβαξε σε φορτηγά 1.725 άντρες, γυναίκες και παιδιά.
«Δεν μας πόνεσε κανένας. Να δω ένα πρόσωπο στο τζάμι. Υπήρχε φόβος, δεν λέω, αλλά κάποιος θα έπρεπε να έχει το θάρρος, να στείλει ένα φιλί από το παράθυρο. Αυτό με πόνεσε πιο πολύ. Είχα τρέξει στους δρόμους μαζί τους...» είπε.
Όταν η Εσθήρ Κοέν κατάφερε να επιστρέψει στα Ιωάννινα από το Αουσβιτς -όπου δολοφονήθηκαν σχεδόν όλα τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς της, χωρίς εκείνη να γνωρίζει επακριβώς την τύχη τους-, πήγε στο σπίτι της και -όπως είπε- «με πόνο είδα έναν άγνωστο να ανοίγει· αντί να είναι η μητέρα μου εκεί».
«Χτύπησα την πόρτα και άνοιξε ένας άγνωστος. "Τι θέλετε", με ρώτησε; "Εδώ είναι το σπίτι μου", του είπα. "Θυμάσαι αν είχε φούρνο το σπίτι;", είπε. "Ναι, βέβαια ψήναμε το ψωμί και ωραίες πίτες", συνέχισα όλο χαρά. "Ε, λοιπόν, εξαφανίσου. Γλίτωσες από τους φούρνους στη Γερμανία, θα σε ψήσω εδώ στον φούρνο του σπιτιού σου", άκουσα με φρίκη να μου λέει».
Δεν μας αγάπησε κανένας
Η Εσθήρ θα προσπαθήσει να φτιάξει τη ζωή της. Παντρεύτηκε τον Σαμουήλ, που κατέβηκε από το βουνό. Στη συνέχεια θα αρχίσει να αναζητάει τα κειμήλια και τα χρήσιμα εργαλεία για να επιβιώσει. «Εμαθα ότι τις δύο Singer ραπτομηχανές τις είχε πάρει ο μητροπολίτης. Πήγα και τις ζήτησα πίσω, αλλά μου είπαν ότι τις έδωσαν στη νομαρχία. Εκεί μου ζητούσαν τους αριθμούς πλαισίου των μηχανών μήπως και τις βρουν. Προφάσεις για να με ξεφορτωθούν.
Σήκωσα το μπράτσο μου και τους έδειξα το ανεξίτηλο νούμερο από το Αουσβιτς. "Να, αυτόν τον αριθμό θυμάμαι εγώ", τους είπα και έφυγα...».
Κατάφερε να ορθοποδήσει σε ένα περιβάλλον όχι ιδιαίτερα φιλικό. «Μια μέρα στα τέλη της δεκαετίας του ‘60, ένας καθηγητής θεολογίας στο γυμνάσιο αποκάλεσε "παλιοεβραία" την κόρη μου, επειδή τη συνάντησε στον δρόμο μαζί μου, περασμένες εννιά το βράδυ, κάτι που απαγορευόταν. Δεν άντεξε την προσβολή. Με το που τελείωσε η χρονιά, έφυγε στο Ισραήλ. Εκτοτε δεν επέστρεψε».
«Σιωπήσατε πολλά χρόνια, γιατί;»
«Γιατί φοβόμασταν. Δεν μας αγάπησε κανένας, το καταλαβαίνετε αυτό;», λέει δακρύζοντας.
Υ.Γ: Εμείς οι καλοί χριστιανοί λοιπόν! Ο Μητροπολίτης, ο θεολόγος....
Πηγή: "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"
